Azerbaycan tarihinde ‘Kara Yanvar” olarak bilinen, 20 Ocak 1990 tarihinde Sovyetler Birliği ordusunun Azerbaycan’ın Başkenti Bakü’ye girmesi sonucu yaşanan katliamda hayatlarını kaybeden Azerbaycan Türkleri, 34’üncü yılında Iğdır’da anıldı. Iğdır-Azerbaycan Dil, Tarih ve Kültür Birliğini Yaşatma ve Destekleme Derneği ve Azerbaycan Kars başkonsolosluğu, Azerbaycan Evi Derneği tarafından Kültür merkezinde ortaklaşa olarak düzenlenen program saygı duruşu iki ülke milli marşlarının okunmasıyla başladı. Ardından Ehlibeyit Alimler Derneği başkanı Zeki Tümay’ın şehitler için okuduğu Kuran’ı Kerim tilaveti ile devam etti.
20 Yanvar katliamını anlatan video gösterimi yapıldı. Ardından anma programında Iğdır valisi Ercan Turan, Azerbaycan Kars baş konsolosu Nuru Guliyev, Iğdır-Azerbaycan Dil, Tarih ve Kültür Birliğini Yaşatma ve Destekleme Derneği başkanı Ziya Zakir Acar ,Türkiye Azerbaycan Dostluk Dernekleri Federasyonu Iğdır Azerbaycan Evi Derneği Başkanı Serdar Ünsal, Iğdır Üniversitesi Öğretim görevlisi Sözer Akyıldırım, Prof. Dr. Cengiz Atlı ve Prof. Dr. Nurullah Çetin gününü anlam ve önemini anlatan birer konuşma gerçekleştirdiler.
“Biz iki devlet, tek milletiz” diyen Iğdır valisi Ercan Turan, ”Atatürk’ün dediği gibi ‘Azerbaycan’ın sevinci bizim sevincimiz, kederi kederimizdir.’ Bizler bir bütünüz. 20 Ocak olaylarını unutmadık ve gençlerimize de unutturmayacağız. Gençlerimize Çanakkale’yi, İstiklal Savaşı’nı,15 Temmuz darbe girişimini anlatacağız. Şehitlerimizin ruhu şad olsun. Türkiye ve Azerbaycan var olsun. 85 milyonluk Türkiye olarak bütün mazlum milletlerin yanındayız” dedi.
Azerbaycan Kars başkonsolosu Nuru Guliyev de Ermenilerin Ruslarla birlikte olup o dönemde Azerbaycan topraklarına saldırdığını, Azadlık meydanını dolduran binlerce insanın bu olayı protesto ettiğini bunun üzerine Rusların Azerbaycan’da 20 Ocak’ta katliam yaptığını, 20 Ocak olaylarının bağımsızlık fitilin ateşlediğini söyledi.
Açılış konuşmasını yapan, Iğdır-Azerbaycan Dil, Tarih ve Kültür Birliğini Yaşatma ve Destekleme Derneği başkanı Ziya Zakir Acar, ”20 Ocak, Azerbaycan Türklerinin Kahramanlık Destanıdır. Bundan 34 sene önce Azerbaycan'da bağımsızlık mücadelesi verildi ve bir kahramanlık destanı yazıldı. Sokaklara dökülen halk, tüm dünyaya ‘Bir kere yükselen bayrak bir daha inmez’ dediler. Bir gün içinde 170 can düşer Azatlık Meydanı'na. 170 can, Azerbaycan'ın bağımsızlığı hürmetine düşer toprağa. Binlerce insan denize dökülür. Kesin ölenlerin sayısı belli değildir. Ateş düştüğü yeri yakmıştır. Yanan Türk insanının yüreğidir” şeklinde konuştu.
Iğdır Azerbaycan Evi Derneği Başkanı Serdar Ünsal, “’20 Ocak tarihi Azerbaycan’ın hem hüzün hem de gurur günüdür. Sovyetler, bağımsızlık isteyen Azerbaycan Türklerini katletmiştir. Bugünü unutmadık ve unutmayacağız. Bugün o şehitler Karabağ, Hocalı şehitleri gibi Şehitler hıyabanında yatmaktadır. 20 Ocak karanfillerin ağladığı gündür. Yüreklerin yandığı gündür. Türk'ün Türk’ten başka dostunun olmadığının belli olduğu gündür. Bu günü hiçbir Türk unutmayacaktır” şeklinde konuştu.
Iğdır Üniversitesi Öğretim görevlisi Sözer Akyıldırım, Prof. Dr. Cengiz Atlı ve Prof. Dr. Nurullah Çetin de konuşmalarında şunları söylediler: “O soğuk Ocak gecesi verilen canlar, Azerbaycan için son değil bir başlangıç olarak tarihte yerini alırken, şehitleri ve bağımsız Azerbaycan’ın temelini atanları bir kere daha rahmetle anıyor, yeni yetişen Azerbaycan Türk gençliğini atalarına layık olmaları dileğinde bulunuyoruz. ‘Kanlı Ocak’ adıyla geçen katliam 70 yıl süren Sovyet esaretinden sonra bağımsızlığın kazanılmasında önemli dönüm noktası oldu. Azerbaycanlılarda bağımsızlık duygusunu alevlendiren ve Sovyetler Birliğinin çöküşünü hızlandıran Kanlı Ocak olaylarının temelinde Dağlık Karabağ sorunu bulunuyor. Ermeniler, 1988’den itibaren Dağlık Karabağ’ın Azerbaycan’dan koparılması için faaliyetlerini artırdı ve Aralık 1989’da Ermenistan Sovyet Cumhuriyeti Yüksek Konseyi Dağlık Karabağ’ın Ermenistan’la birleştirilmesi yönünde karar aldı. Bu karar Azerbaycan’da tepkiyle karşılandı ve Bakü’de yüzbinlerce insanın katıldığı mitingler düzenlendi. Azerbaycan Türkleri, Ermenilerin artan toprak taleplerine ve Sovyet yönetimine tepkilerini göstermek için Bakü’nün Azatlık Meydanına akın etti. Aralıksız devam eden mitingler Sovyet yönetimini tedirgin etti ve Bakü’ye ordu yürütülmesi yönünde karar alındı. Halk ise kentin giriş yollarını ve Bakü’deki askeri birliklerin önünü kapatarak sivil insanlara saldırdı ve kan döktü”
Program, 20 Ocak olaylarını anlatan fotoğraf sergisinin gezilmesiyle sona erdi.
